منبع حزب توده ایران

ثروت های دود مانی و

سرمایداری موروثی

تبدیل شدن آمریکا به کشوری بسیار نابرابر دیگر خبر تازه ای نیست. هر سال، آمار بیانگراین واقعیت است که در کنار تمرکز ثروت و قدرتِ مفرط امروزی در دستان عده ای معدود در آن کشور، سطح مزد نیمی از کارگران آمریکایی ده ها سال است که بدون تغییر مانده است. مجموع دارایی های سه تن از ثروتمندترین میلیاردرهای آمریکا، یعنی جِف بِیسوس [صاحب آمازون، ثروتمندترین فرد دنیا]، بیل گِیتس [بنیادگذار مایکروسافت، دوّمین ثروتمند بزرگ دنیا]، و وارن بافِت [سرمایه گذار بزرگ، سوّمین ثروتمند بزرگ دنیا]- در حال حاضر برابر با کل دارایی نیمهٔ پایینیِ جمعیت آمریکاست.

علّت اینکه چرا چنین وضعی ممکن شده است وقتی معلوم می شود که می بینیم یک پنجمِ پایینیِ خانوارهای آمریکایی که دارایی آنها صفر یا زیر صفر است در فقر غرق شده اند، و دارایی یک پنجمِ بالاتر از آنها نیز به حدّی اندک است که دائم در ترس از فقر و فقیر شدن زندگی می کنند.

به گفتهٔ پال والکر، رئیس پیشین فدرال رزرو [سازمانی خصوصی، مشابه بانک مرکزی] آمریکا: "ما در حال تبدیل شدن به پلوتوکراسی هستیم." یکی از شاخص های نگران کنندهٔ حاکی از این چرخش به سوی این پلوتوکراسی یا حکومت ثروتمندان، افزایش ثروت نسل اندر نسل این خاندان های ثروتمند است. ثروتمندترین سه خانوادهٔ آمریکایی، خانوادهٔ والتون (صاحب فروشگاه های وال مارت)، خانوادهٔ صاحب کارخانه های شکلات و شیرینی "مارس"، و برادران کُک هستند. این سوّمی، وارثان دوّمین شرکت خصوصی بزرگ آمریکا- مجتمع انرژی صنایع کُک- هستند. همهٔ این شرکت ها توسط نسل های پیشینِ وارثانِ ثروتمندِ امروزی ساخته و برپا شده اند. از سال ۱۹۸۲ تا کنون، ثروت این سه خانواده با احتساب نرخ تورم، شش هزار درصد افزایش یافته است. این در حالی است که طی همین مدّت، دارایی یک خانوادهٔ متوسط آمریکایی سه درصد کاهش یافته است. ثروت خاندان والتون از ۶۹۰ میلیون دلار در سال 1982 (که به دلار 2018 ارزشی برابر با ۱٫۸۱ میلیارد دارد) به ۱۶۹٫۷ میلیارد دلار در سال 2018 افزایش یافته است که نمایانگر افزایش حیرت آور بیش از 9000 درصد است. برای ما آمریکایی ها که از ایدهٔ ثروت و قدرت موروثی بیزار بوده ایم، این روندِ افزایش ثروت، عادی نیست. از اوایل قرن بیستم، بیشتر ثروت های کلان معمولاً پس از سه یا چهار نسل از دست می رفت، مثل این ضرب المثل آمریکایی که می گوید: "یک لا قبا طی سه نسل". معمولاً ثروت طی چند نسل از دست می رود، چه بر اثر خرج کردن پول، توزیع بین وارثان، پرداخت مالیات، و کمک به خیریه. فقط وقتی که خانواده ها به طور جدّی مداخله کنند تا این چرخه را متوقف کنند، ثروت طی چند نسل بعدی افزایش می یابد، حتّی اگر تعداد وارثان زیاد شود. چندین خاندان از نفوذ چشمگیر خود برای این نوع مداخله استفاده کرده اند و با خرج کردن چند میلیون دلار، میلیاردها دلار برای خود نگه داشته اند. آنها در کنگرهٔ آمریکا لابیگری کرده اند تا قوانینی وضع شود که به سود ثروت های خاندان خواهد بود، از جمله برای کاهش مالیات ها و در سیاست های عمومی ای که شرکت های آنها را ثروتمندتر می کند. در اوایل دههٔ ۲۰۰۰، خانواده های مارس، والتون، و گالو برای لغو مالیات دولت فدرال بر املاکِ بزرگ که منحصر به عدهٔ معدودی میلیونر و میلیاردر است، تلاش فراوانی کردند. برادرانِ کُک نیز از همان زمان شبکهٔ معروف کمک های مالی خود [به سیاستمداران] را برای کاهش مالیات ثروتمندان و از میان برداشتن مقررات حاکم بر صنعت انرژی- که منبع ثروتشان است- سازمان دهی کردند.

قابل یاد آوری : برخی مطالب که در این سایت نشر میگردد انعکاسکر سیاست و پالیسی (نوزا) نیست.
سایت اصولیت مصولیت نویسده را به عهده ندارد.

ثروتمندان دیگر نیز مجدّانه و پیگیرانه از شیوه های حفاظت از خاندان برای پنهان کردن و انتقال ثروت به وارثان استفاده می کنند. آنها با استخدام ارتشی از حسابداران مالیاتی، کارشناسان مدیریت دارایی، و وکیل های متخصص در تشکیل شرکت ها و حساب های اَمانی (تراست)، شرکت های مجازی "کاغذی" [که فقط روی کاغذ وجود دارند]، و حساب های بانکی خارج از کشور، پول های خود را جابه جا و از مسئولیت های مالی و پرداخت مالیات فرار می کنند.

برای مثال، سلطان کازینوهای آمریکا، شلدون آدلسون، که پانزدهمین فرد ثروتمند در فهرست ۴۰۰نفرهٔ مجلهٔ "فوربس" است، با استفاده از سازوکارهای پیچیدهٔ شرکت های اَمانی توانست ۷٫۹ میلیارد دلار به فرزندانش بدهد ضمن اینکه از پرداخت ۲٫۸ میلیارد دلار مالیاتِ املاک و هدایا فرار کرد. وی اخیراً با هزینه کردن بیشتر از صد میلیون دلار کمک به کارزارهای انتخاباتی، رکورد جدیدی در این طور هزینه کردن ها به جا گذاشت.

البته همهٔ ثروتمندان در صدد گردآوری ثروت برای نسل بعدی نیستند. وارن بافت، سوّمین ثروتمند در فهرست فوربس، تصمیم گرفت که تمام ثروت عظیم خود را نه به فرزندانش، بلکه یا به خیریه بدهد یا از طریق پرداخت مالیات به مصرف عمومی برساند. وی به جای فشار آوردن برای کاهش مالیات ها، با حضور در مقابل کنگرهٔ آمریکا از افزایش مالیات بر املاک دفاع کرد و گفت: "ثروتِ دودمانی، که در تضاد با مریتوکراسی یا نخبه سالاری است، رو به افزایش، و برابری فرصت ها رو به کاهش است. برای مهار کردن چرخش از دموکراسی به سوی پلوتوکراسی، داشتن قوانین مترقی و مؤثر در عرصهٔ مالیات بر املاک ضروری است."

در پی ضعیف شدن قوانین مالیاتی و تشدید پنهان کردن دارایی ها، ما اکنون با ظهور خاندان های ثروتمند گسترده ای مواجه هستیم. توماس پیکِتی، اقتصاددان فرانسوی، هشدار داده است که اگر ما جلوی این روند را نگیریم و آن را معکوس نکنیم، به سوی جامعهٔ "سرمایه داری موروثی" حرکت خواهیم کرد که در آن وارثان میلیاردرهای امروزی بر سیاست، فرهنگ، نیکوکاری، و اقتصاد ما تسلط خواهند یافت؛ دنیایی که هیچ یک از ما نمی خواهیم در آن زندگی کنیم!

قابل یاد آوری : برخی مطالب که در این سایت نشر میگردد انعکاسکر سیاست و پالیسی (نوزا) نیست.
سایت اصولیت در زمینه مصولیت نویسده را به عهده ندارد